English
دیوان کیفری بین المللی (ICC) روز جمعه گذشته (17 بهمن) اعلام کرد که نسبت به جرایم ارتکاب یافته در سرزمین های اشغالی فلسطین صالح به رسیدگی است. دیوان کیفری بین المللی در سال 2002 بنیان نهاده شد و جرائم نسل کشی، جرائم علیه بشریت و جرائم جنگی در سراسر جهان در صلاحیت رسیدگی اش قرار دارد. در سال 2018، دولت فلسطین درخواست رسیدگی به جرائم تحت صلاحیت این دیوان را برای تحقیقات به دادستان دیوان ارجاع داد. در سال 2020، دادستان قرار صلاحیت خود را نسبت به رسیدگی مقدماتی صادر نمود.
بر اساس ماده ۱۲ اساسنامه رم، که سند اداره کننده دیوان کیفری بین المللی محسوب می شود، این دیوان می تواند صلاحیت خود را نسبت به جرمی اعمال کند، اگر “دولتی که جرم اتهامی در سرزمین آن رخ داده” یکی از طرف های امضا کننده اساسنامه باشد یا آن که حاضر باشد صلاحیت دیوان را در آن خصوص بپذیرد. در مقابل، اسرائیل مدعی است که دولت فلسطین نمی تواند به دیوان کیفری بین المللی صلاحیت بدهد، زیرا فلسطین یک دولت مستقر و واجد صلاحیت نسبت به سرزمین و اتباعش نیست!
دیوان نخست فلسطین را یک “دولت” تحت شمول ماده ۱۲ اساسنامه تلقی کرد و نتیجه گرفت که فلسطین با انجام رویه مناسب و قانونی مندرج در ماده ۱۲۵ اساسنامه، به این سند پیوسته است. بنابراین، صرف نظر از وضعیت سیاسی این حکومت، فلسطین “حق اعمال امتیازات پیش بینی شده در اساسنامه را دارد و باید همان برخوردی با آن صورت گیرد که با هر دولت عضو دیگری صورت می گیرد”.
سپس دیوان سرزمین فلسطین را به منظور اعمال صلاحیت خود تعریف نمود. قضات دیوان با توجه به قطعنامه 1967، که وضعیت دولت ناظر غیرعضو را برای فلسطین به رسمیت شناخت، تصمیم گیری کردند. این قطعنامه حاکمیت فلسطین را بر غزه و نوارباختری رود اردن که شامل بیت المقدس شرقی می شود به رسمیت شناخت. دیوان علاوه بر این، حکم کرد که حق تصمیم گیری راجع به سرزمین و قومیت خود (Self determination) یک حق بشری شناخته شده جهانی است که باید اساسنامه رم باید آن را در نظر بگیرد. بنابراین، سرزمین های اشغال شده فلسطینی مشمول صلاحیت دیوان کیفری بین المللی از طریق رعایت حق تصمیم گیری آزاد راجع به تابعیت قرار می گیرند. قضات دیوان کیفری بین المللی پذیرفته اند که مرزهای سرزمین فلسطینی محل مناقشه است اما اعلام کردند که دیوان می تواند صرف نظر از این اختلاف، صلاحیت خود را بر آن سرزمین ها اعمال کند.
این حکم فتح بابی است برای تحقیقات و تعقیب عاملان اسرائیلی جرائم جنگی در سرزمین فلسطین. اسرائیل عضو دیوان کیفری بین المللی نیست و رأی صادره را مورد انتقاد قرار داده است.