تأکید دیوان بین المللی دادگستری بر صلاحیت نسبت به رسیدگی به پرونده تحریم های امریکا علیه ایران

دیوان بین المللی دادگستری (ICJ) روز جمعه گذشته (17 بهمن)، پس از آن که ایالات متحده صلاحیت دیوان را نسبت به رسیدگی به خروج این کشور از برنامه جامع اقدام مشترک یا همان توافق هسته ای ایران، مورد مناقشه قرار داد، بر صلاحیت خود نسبت به رسیدگی به موضوع تأکید کرد. ایالات متحده پس از خارج شدن از توافق ماه می 2018 با ایران موسوم به برجام، تحریم های متعددی را علیه ایران اعمال کرد. دعوای طرح شده توسط ایران مدعی است که امریکا معاهده مودت را که کمی پس از کودتای 28 مرداد 3213 میان دولت های وقت ایران و امریکا منعقد شد نقض کرده است. دولت ایران به ویژه مدعی است ایالات متحده مواد متعددی از معاهده را که حمایت و مساعدت اقتصادی و مالیاتی دو کشور را تضمین می نمود، نقض کرده است.

دولت امریکا صلاحیت دیوان بین المللی دادگستری را بر این مبنا که دیوان به استناد پاراگراف دوم از ماده ۲۱ معاهده مودت صالح به رسیدگی به موضوع نیست مورد مناقشه قرار داده بود. دیوان، با رد این اعتراض اعلام داشت صرف آن که این پرونده زمینه های سیاسی دارد، اصل این اندیشه را زیر سوال نمی برد که موضوع از ماهیتی اساساً حقوقی برخوردار است.

ایالات متحده بیش از ۳۰ سال است که صلاحیت و تصمیمات دیوان بین المللی دادگستری را مورد انکار قرار داده است. امریکا پس از آن که در سال ۱۹۸۶ ، دیوان بین المللی در پرونده مین گذاری در بنادر نیکاراگوئه علیه این کشور رأی داد، از پذیرش الزام آور بودن تصمیمات این دیوان بین المللی سرباز زده است.